Amerikan Birleşik Devletleri’nde 50 milyondan fazla yetişkin tinnitus yaşıyor ve bu da onu ülkedeki en yaygın sağlık sorunlarından biri haline getiriyor. Genellikle “kulak çınlaması” olarak adlandırılan tinnitus, bir veya her iki kulakta çınlama, vızıltı veya uğultu seslerine neden olur.

Bu rehberde, yaygın semptomlar, nedenleri ve çeşitli tedavi seçenekleri de dahil olmak üzere, kulak çınlamasına dair ayrıntılı bir genel bakış sunuyoruz.

Tinnitus Nedir?

Tinnitus, harici bir kaynağı olmayan sesleri duymanıza neden olan yaygın bir rahatsızlıktır. Bu sesler çınlama, vızıltı, uğultu veya günlük yaşamı önemli ölçüde aksatabilecek diğer sesleri içerebilir. Bazı kişilerde bu durum gelip geçici olabilirken, bazılarında kronik olarak yani 3 aydan daha fazla süre devam edebilir.

Tinnitusun iki ana türü vardır:

• Subjektif (en yaygın): Sesleri yalnızca siz duyabilirsiniz.
• Objektif (nadir): Bir işitme uzmanı sesleri bir stetoskop aracılığıyla duyabilir.

Pulsatil tinnitus gibi objektif tinniitus vakalarının çoğu, tanımlanabilir bir nedene sahiptir ve uygun bakıla tedavi edilebilir. Subjektif vakalar ise, çok çeşitli olası nedenler sebebiyle genellikle daha karmaşıktır ve tedavisi daha zordur.

Tinnitus Belirtileri

Herkes tinnitusu farklı deneyimlese de, genellikle bir veya iki kulakta “hayalet sesler” duyulur. Aşağıda, nasıl duyulabileceğine dair bazı örnekler verilmiştir.

• Çınlama
• Vızırtı
• Uğultu
• Kükreme
• Düdük çalmak
• Tıklama
• Tıslama
• Ötme

Bu sesler, ses şiddeti, perdesi ve oluş şekli bakımından farklılık gösterebilir.

Tinnitus Nedenleri

Tinnitus kendi başına bir hastalık değil, altta yatan bir sağlık sorununun belirtisidir.

Tinnitusa katkıda bulunabilecek 200’den fazla farklı sağlık sorunu vardır. Temel nedeni anlamak, etkilerini yönetmenin anahtarıdır.

Aşağıda en çok bildirilen nedenlerden bazılarının listesi yer almaktadır:

Sensörinöral İşitme Kaybı (SNHL)

Sensörinöral işitme kaybı (SNHL), ABD’de her yıl 66.000’den fazla kişiye teşhis konulan en yaygın işitme kaybı türüdür. Genellikle ses işleme için kritik öneme sahip işitme siniri veya iç kulak tüy hücrelerinin hasar görmesinden kaynaklanır. Bu hasar yaşa, yüksek seslere maruz kalmaya ve hatta bazı ilaçların (ototoksik ilaçlar) kullanımına bağlı olarak ortaya çıkabilir.

Ses dalgaları kulağa girdiğinde, bu kılların hareket etmesine neden olur ve bu da beynimizin ses olarak yorumladığı elektrik sinyallerini oluşturur. Bu hassas kıl hücreleri hasar görürse, SNHL’ye neden olmanın yanı sıra, beynin tinnitus olarak yorumladığı rastgele elektriksel uyarılar da “sızdırabilirler”.

İletim Tipi İşitme Kaybı (İTİK)

İletim tipi işitme kaybı (İTİK), ses dalgalarının iç kulağa ulaşmasını engelleyen bir şey olduğunda ortaya çıkar. Bu, kulak kiri gibi tıkanıklıklar veya dış ya da orta kulakta hasar olabilir. Bu tıkanıklıklar, kulağınızda basınç değişikliklerine ve dolayısıyla tinnitusa neden olabilir.

Baş veya Boyun Yaralanması

Beyin, baş veya boyun yaralanması sonrasında, kişilerin geçici veya kalıcı bir semptom olarak kulak çınlaması yaşaması yaygındır. Bu genellikle işitme siniri veya iç kulakta oluşan hasardan kaynaklanır ve beynin sesi işleme biçimini etkiler. Yaralanmanın neden olduğu kulak çınlaması genellikle tek bir kulakta görülür.

Kan Basıncı Değişiklikleri

Kan basıncındaki dalgalanmalar da kulak çınlamasına yol açabilir. Kan damarları aniden daraldığında (sıkıldığında) veya genişlediğinde (açıldığında), kanın iç kulağınıza yakın damarlarda çok hızlı veya düzensiz hareket etmesine neden olabilir. Bu, beyninizin nabız gibi atan kulak çınlaması olarak yorumlayabileceği titreşimler yaratabilir. Bu, kalp atışınızla uyumlu ritmik bir nabız sesi olarak ortaya çıkan nesnel bir kulak çınlaması türüdür.

Tinnitusla bağlantılı kan basıncı veya dolaşım sorunlarının bazı yaygın nedenleri şunlardır:

• Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
• Hipotansiyon (düşük kan basıncı)
• Ateroskleroz (kolesterol birikimi)
• Kalp rahatsızlıkları
• Hormonal dengesizlikler

Ototoksik İlaçlar

Bazı ilaçların ototoksik etkileri vardır, yani kalıcı işitme hasarına neden olabilirler ve bu da kulak çınlamasına yol açabilir. Reçetesiz satılan yaygın ilaçlar, reçeteli ilaçlar ve hatta bazı bitkisel tedaviler de dahil olmak üzere 200’den fazla bilinen ototoksik ilaç ve kimyasal bulunmaktadır.

İşitmenizde herhangi bir değişiklik fark ederseniz, derhal sağlık uzmanınıza bilgi vermeniz önemlidir.

Diğer Tıbbi Durumlar

Daha önce de belirttiğimiz gibi, tinnitusa semptom olarak neden olabilen 200’den fazla farklı sağlık durumu bulunmaktadır.

En yaygın tıbbi rahatsızlıklardan bazıları şunlardır:

• Diyabet
• Lyme hastalığı
• Meniere hastalığı
• Otoskleroz (anormal kemik büyümesi)
• Temporomandibular Eklem Disfonksiyonu (TME)
• Depresyon, anksiyete veya stres gibi ruh sağlığı sorunları
• Hipotiroidizm, hipertiroidizm ve anemi gibi metabolik bozukluklar
• Multipl Skleroz (MS), Lupus veya romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar
• Vestibüler schwannom, akustik nörinom veya diğer tümörle ilişkili bozukluklar

Tinnitus Tedavi Seçenekleri

Durum bir hastalık değil, başka bir hastalığın belirtisi olduğundan, tinnitus için kapsamlı bir “tedavi” yoktur. Tinnitus tedavisi genellikle, altta yatan sağlık sorununun ele alınmasını içerir. Bir uzman, altta yatan nedeni tespit edip tedavi edebildiğinde, tinnitus genellikle ortadan kalkar veya büyük ölçüde azalır.

En yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:

• Tıbbi müdahale: Altta yatan sağlık durumunun tedavisi.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Yüksek seslerden kaçınmak, stresi yönetmek, sigarayı bırakmak, alkol alımını azaltmak ve daha fazla uyumak semptomları iyileştirebilir.
• İşitme cihazları: İşitme cihazlarının kullanımı işitme kaybını tedavi edebilir ve duyusal işitme kaybıyla ilişkili tinnitus semptomlarını iyileştirebilir.
• Yaralanma rehabilitasyonu: Baş, boyun veya çene yaralanmasıyla bağlantılıysa, fizik tedavi veya genel dinlenme ve iyileşme gibi tedaviler semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
• Tıkanıklığı giderilmesi: Kulak kiri birikimi, sıvı birikimi veya yabancı cisimlerin giderilmesi işitmeyi geri kazandırabilir ve kulak çınlaması semptomlarını hafifletebilir.

Tinnitus yaşıyorsanız, mümkün olan en kısa sürede bir sağlık uzmanına başvurmanız önemlidir. Altta yatan nedeni belirlemek ve en iyi tedavi seçeneklerini belirlemek için zamanında teşhis çok önemlidir.

Yakınızdaki Bir Audibel Kliniğinde İşitme Muayenesi Planlayın

Tinnitus, günlük hayatınızı önemli ölçüde etkileyebilen, oldukça yaygın ancak karmaşık bir rahatsızlıktır. İşitmenizde herhangi bir değişiklik yaşıyorsanız, mümkün olan en kısa sürede profesyonel bir işitme testi yaptırmanız şiddetle tavsiye edilir.

Kapsamlı bir işitme muayenesi planlamak için bugün size en yakın Audibel kliniğini bulun. Yakınınızdaki kliniklere bakmak için tıklayınız.

   Referanslar

1. American Tinnitus Association. (2024, April 19). What is Tinnitus? | American Tinnitus Association. American Tinnitus Association | the ATA Is a Non-profit That Empowers Tinnitus Patients, Health-care Providers, and Researchers. https://www.ata.org/about-tinnitus/why-are-my-ears-ringing/
2. American Tinnitus Association. (2023, March 10). Causes | American Tinnitus Association. American Tinnitus Association | the ATA Is a Non-profit That Empowers Tinnitus Patients, Health-care Providers, and Researchers. https://www.ata.org/about-tinnitus/why-are-my-ears-ringing/causes/
3. J. Tanna, R., W. Lin, J., & De Jesus, O. (n.d.). Sensorineural Hearing Loss. National Institutes of Health (NIH). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK565860/
4. American Speech-Language-Hearing Association. (n.d.). Ototoxic medications (Medication effects). https://www.asha.org/public/hearing/ototoxic-medications/?_gl=1*19k81hx*_gcl_au*MTgyNDU3NDU4My4xNzM1NjYyOTM1