İşitme kaybı, ABD’de en yaygın kronik sağlık sorunlarından biridir ve ülke genelinde tahmini 48 milyon yetişkini etkilemektedir. Yaş, genetik ve diğer risk faktörleri rol oynasa da, belirli tekrarlanan davranışlar da zamanla işitmenize zarar verebilir. Aslında, işitme kaybı genellikle birçok kişinin zararlı olduğunun farkında bile olmadığı günlük alışkanlıkların bir sonucu olarak kademeli olarak gelişir.
İyi haber şu: Hangi alışkanlıkların risk oluşturduğunu anladıktan sonra, işitmenizi uzun vadede korumak için kolayca değişiklikler yapabilirsiniz. Aşağıda, işitme kaybı riskini artıran en yaygın aktivite ve alışkanlıkları listeliyor ve kendinizi nasıl koruyacağınıza dair ipuçları veriyoruz.
1. İşitme Koruması Olmadan Gürültülü Cihaz Kullanımı
70 desibelin (dB) üzerindeki herhangi bir ses, zamanla işitme kaybına neden olabilir. 110 dB’nin üzerindeki sesler ise ani gürültü kaynaklı işitme kaybına (GBİK) neden olma potansiyeline sahiptir .
Türkiye’de 3 milyon yetişkinde Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı (GBİK) bulunmaktadır. Yaygın bir neden, elektrikli aletlerin ve diğer gürültülü ekipmanların işitme koruması olmadan kullanılmasıdır. Çim biçme makineleri, yaprak üfleyiciler, masa testereleri ve diğer yaygın aletlerin gürültü seviyeleri, özellikle uzun süre kullanıldıklarında genellikle güvenli sınırları aşar.
Birçok kişi bu aletleri ev işlerinde, kendin yap projelerinde veya işte düzenli olarak kullanıyor, ancak tekrarlanan maruziyetin işitme duyularına ne kadar zarar verebileceğinin farkında değil. Kulaklık veya kulak tıkacı gibi uygun kulak koruyucuları olmadan, her kullanım kalıcı işitme kaybı riskini artırır.
2. Arabada Yüksek Seste Müzik Dinleme
Araba kullanırken en sevdiğiniz şarkıya eşlik etmekte bir sakınca yok, ancak sesi düzenli olarak güvenli olmayan seviyelere çıkarırsanız, işitme duyunuza uzun vadeli zarar verebilirsiniz. Birçok araba stereo sistemi, yüksek ses seviyelerinde 100-140 desibel seviyesini kolayca aşabilir. Bu seviyede, kısa süreli maruz kalmalar bile kalıcı gürültü kaynaklı işitme kaybına yol açabilir.
Trafikten veya motorlardan gelen arka plan gürültüsü, sürücüleri müzik setinin sesini daha da açmaya teşvik edebilir. Ancak, araç gibi kapalı bir ortamda bulunmak sesi daha da yükseltebilir ve yüksek sesli müziğin daha da zararlı olmasına neden olabilir.
İşitme duyunuzu korumak için, stereo ses seviyesini her zaman bağırmadan konuşabileceğiniz bir seviyede tutmanız iyi bir kuraldır.
3. İşyerinde Gürültü Koruması için OSHA Yönergelerine Uymamak
İş Sağlığı ve Güvenliği İdaresi (OSHA), çeşitli sektörlerdeki çalışanlar için güvenli çalışma koşulları sağlar. Bu, çalışanları kalıcı işitme hasarından korumaya yardımcı olmak için gürültüye maruz kalma konusunda katı düzenlemeler getirmeyi de içerir.
Gürültüye maruz kalma, 8 saatlik zaman ağırlıklı ortalama (TWA) ses seviyesi 85 dB’yi karşılıyorsa veya aşıyorsa, işverenlerin aşağıdakileri içeren bir işitme koruma programı uygulaması gerekir:
- Zararlı ses seviyelerini belirlemek için işyeri gürültüsünün izlenmesi
- Çalışanların zararlı sese maruz kalmaları durumunda onları bilgilendirmek
- Kulak tıkacı veya kulaklık gibi işitme koruma cihazlarının sağlanması
- Çalışanlara gürültünün işitmeyi nasıl etkilediği ve HPD’lerin nasıl kullanılacağı ve bakımı yapılacağı konusunda eğitim verilmesi
- Zaman içindeki değişiklikleri izlemek için temel ve yıllık işitme testleri sunuyoruz
Bu yönergeleri takip etmeyi unutmak veya işitme koruması takmamayı tercih etmek, işitme sağlığınız için yıkıcı sonuçlar doğurabilir. İster inşaatta, ister imalatta veya başka gürültülü bir ortamda çalışın, uygun işitme koruması takmayı ve tüm güvenlik kurallarına ve yönetmeliklerine uymayı alışkanlık haline getirin.
4. Ateşli Silah Kullanırken Yanlış İşitme Koruyucusu Takmak
Ateşli silahlar ateşlendiğinde 140 dB’ye ulaşabilen, hatta aşabilen son derece yüksek bir ses çıkarabilir. Bu yoğun ses, doğru koruma türü sağlanmadığı takdirde anında ve geri dönüşü olmayan işitme hasarına neden olabilir.
Çoğu atış poligonunda, orada bulunan herkes için işitme koruması zorunludur. Çoğu kişi, hem kulak tıkacı hem de kulak koruyucusu kullanmak anlamına gelen çift işitme koruması kullanılmasını önerir. Özellikle yüksek kalibreli ateşli silahlar kullanırken veya iç mekanda atış yaparken, korumayı ikiye katlamak en güvenli seçenektir.
Ancak, atış müsabakaları veya avlanma gibi ortamlarda elektronik işitme koruyucuları genellikle en iyi seçenektir. Bu cihazlar, silah sesleri gibi yüksek sesleri engellemek ve daha düşük sesleri yükseltmek için tasarlanmıştır. Bu sayede atıcılar durum farkındalığını koruyabilir, başkalarıyla iletişim kurabilir ve işitmelerini korurken hayvan seslerini duyabilirler.
5. Gürültülü Etkinliklerde Kulak Tıkacı Kullanmamak
Konserler, gece kulüpleri ve spor salonları gibi gürültülü ortamlar tehlikeli gürültü seviyelerine ulaşabilir. Bu etkinliklerdeki ses seviyeleri genellikle 110 dB’nin üzerine çıkarken, havai fişek gösterileri gibi etkinliklerde ses seviyesi 140 dB’yi bile aşabilir. Bu seviyelerde, sadece birkaç dakikalık maruziyetle işitme kaybı meydana gelebilir.
Gürültülü bir olaydan sonra kulaklarınız çınlıyorsa, bu işitme sisteminizin stres altında olduğunun bir işaretidir. Bu belirtiler geçici olsa bile, tekrarlayan maruziyet kalıcı işitme kaybına yol açabilir.
Kulak tıkaçları, eğlencenizden ödün vermeden işitme duyunuzu korumanın basit ve kolay bir yoludur. Basit köpük kulak tıkaçları bile sesi 30 dB’ye kadar azaltarak kulaklarınızı tehlike bölgesinden uzak tutabilir.
6. Kulaklıkları Maksimum Seste Kullanma
Kulaklıklar birçok insan için günlük yaşamın önemli bir parçasıdır, ancak ne kadar yüksek ses çıkarabileceklerini unutmak çok kolaydır. DSÖ verileri, 12 ila 35 yaş arasındaki insanların %50’sinin işitme duyularını riske atacak ses seviyelerinde kulaklık kullandığını göstermektedir.
Aynı araştırma, çoğu kulaklığın ortalama 136 dB’ye kadar çıkabildiğini de ortaya koydu. Bu, kulaklıkları maksimum ses seviyesinde kullanmanın dakikalar içinde işitme hasarına neden olabileceği anlamına gelir. Bu ses seviyelerinde, maruz kalma süresi ve sıklığı arttıkça işitme kaybı riski önemli ölçüde artar.
60/60 kuralını takip etmek, işitme duyunuzu hasardan korumanın en iyi yollarından biridir. Bu, ses seviyesini maksimum ses seviyesinin %60’ından fazla olmamak üzere, 60 dakikadan fazla süreyle açık tutmamak anlamına gelir.
7. Dengesiz Beslenme
Beslenme, işitme sağlığınız üzerinde şaşırtıcı bir etkiye sahip olabilir. İşitme sistemimizin düzgün çalışması için temel besinlere ihtiyacı vardır, bu nedenle dengesiz beslenme zamanla işitme kaybına yol açabilir.
Temel vitaminler ve diğer besin maddeleri açısından zengin besinler, uzun vadeli işitme sağlığını destekleyebilir ve hatta işitme kaybına karşı korunmaya yardımcı olabilir. Özellikle omega-3 yağ asitleri, A, B, C, D ve E vitaminleri, çinko, magnezyum ve potasyum gibi mikro besin maddeleri açısından zengin besinler faydalıdır.
Bu, somon, ıspanak, kuruyemişler ve tohumlar, turunçgiller ve hatta bitter çikolata gibi yiyecekleri içeren dengeli bir beslenmenin işitme sağlığınıza fayda sağlayabileceği anlamına gelir.
8. Kulaklarınızı Temizlemek İçin Pamuklu Çubuk Kullanmak
Kulaklarınızı temizlemek için pamuklu çubuk kullanmak doğal görünebilir, ancak bu yaygın alışkanlık aslında işitme sorunları riskinizi artırabilir. Kulaklarımız, bizi mikroplardan ve diğer potansiyel olarak zararlı kirleticilerden korumak için doğal olarak kulak kiri (serumen) üretir.
Pamuklu çubuklar genellikle kulak kirini çıkarmak yerine kulak kanalının daha derinlerine iter ve bu da tıkanıklığa, enfeksiyonlara ve hatta kulak zarının hasar görmesine yol açabilir. Zamanla, kulak kanalına tekrarlayan travmalar kalıcı işitme kaybına neden olabilir.
Ayrıca, kulaklarımız doğal olarak kendi kendini temizler. Kulak kiri kendiliğinden dış kulağa hareket eder ve beraberinde zararlı kalıntıları da taşır. Kulaklarınızın tıkalı olduğunu düşünüyorsanız, bakım için bir işitme sağlığı uzmanına danışmanız önemlidir.
9. Sigara İçmek
Çoğu insan sigarayı akciğer ve kalp rahatsızlıklarıyla ilişkilendirse de, aynı zamanda işitme duyunuza da zarar verebilir. Araştırmalar, düzenli olarak sigara içen kişilerin işitme kaybı geliştirme olasılığının %70 daha fazla olduğunu göstermektedir.
Sigara dumanı, kan akışınızı etkileyebilecek ve iç kulağınızdaki hassas yapılara zarar verebilecek toksinler içerir. Ayrıca nörotransmitter fonksiyonunu etkileyerek kulaklarınızın sesi işleme biçimini bozar. Bu durum zamanla kalıcı işitme kaybına yol açabilir.
Sigarayı bırakmak, işitme duyunuzu ve genel sağlığınızı korumanıza yardımcı olabilir. Bunu düzenli işitme kontrolleri ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla birleştirmek, kulaklarınızın önümüzdeki yıllarda keskinliğini koruması için en iyi şansı sunar.
10. Gürültülü Egzersiz Dersleri
Egzersiz yapmak fiziksel ve ruhsal sağlığınız için inanılmaz derecede faydalı olabilir, ancak bazı spor salonu ortamları işitme kaybı riskine yol açabilir. Spinning veya HIIT gibi yüksek enerjili egzersiz dersleri genellikle motivasyonunuzu korumak için yüksek sesli müziğe dayanır. Ritimler dersi daha eğlenceli hale getirse de, uzun süre yüksek ses seviyelerine maruz kalmak işitme duyunuza zarar verebilir.
En sevdiğiniz egzersiz dersini atlamadan işitme sağlığınızı korumanın en iyi yolu, standart köpük kulak tıkacı veya özel kulak tıkacı takmaktır. Ayrıca, hoparlörlerden mümkün olduğunca uzakta durmanız ve her dersten sonra kulaklarınıza yüksek sesten bir süre uzak durmanız da faydalı olabilir.
11. Aşırı Alkol
Aşırı alkol tüketimi, işitme duyunuzu beklemediğiniz şekillerde etkileyebilir. Araştırmalar, yoğun alkol tüketimi geçmişi olan kişilerin işitme kaybı geliştirme riskinin %35 daha yüksek olduğunu göstermektedir.
Zamanla, aşırı alkol tüketimi işitme sinirine zarar verebilir. Alkol ayrıca iç kulağa giden kan akışını azaltarak, hassas yapıları düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu oksijen ve besinlerden mahrum bırakabilir. Ayrıca, alkolü bar, konser veya parti gibi gürültülü ortamlarla birleştirmek, işitme hasarı riskini daha da artırır.
En güvenli yaklaşım ölçülü olmaktır. Alkol alımını sınırlamak sadece genel sağlığınızı desteklemekle kalmaz, aynı zamanda uzun vadede işitme duyunuzu korumanıza da yardımcı olur.
12. İşitme Kontrollerini Ertelemek
Rutin işitme kontrollerini ertelemek, küçük değişikliklerin daha büyük sorunlara dönüşmesine neden olabilir. İşitme değişiklikleri genellikle kademeli olarak gerçekleştiğinden, birçok kişi günlük yaşamlarını etkileyene kadar bir sorun olduğunu fark etmez. Kontrollerinizi aksatmamak, sorunları erkenden tespit etmenizi, değişiklikleri izlemenizi ve kalıcı hasar oluşmadan önce işitmenizi korumak için adımlar atmanızı sağlar.
Çoğu yetişkin için, belirgin bir işitme kaybı belirtisi olmasa bile, 18 ila 25 yaşları arasında temel bir işitme testi yaptırmanız önerilir. Daha sonra, 50 yaşına kadar her 3 ila 5 yılda bir işitme testi yaptırmanız önerilir. Bu yaşta, yıllık işitme muayeneleri yaşa bağlı olası gerilemeyi yönetmenin önemli bir parçası haline gelir.
İşitmenizin iyi olduğunu hissetseniz bile, rutin kontroller uzun vadeli işitme sağlığınızı korumanın en basit ve en etkili yollarından biridir.
Audibel ile İşitmenizi Şimdi ve Gelecek Yıllar İçin Koruyun
Siz veya sevdiğiniz biri işitmenizde son zamanlarda değişiklikler fark ettiyse, bir işitme muayenesi yaptırmanız hayati önem taşır. İşitme kaybının erken teşhisi, durumun günlük yaşam kaliteniz üzerindeki etkisini azaltmada önemli bir rol oynar.
Sağlığınızın sorumluluğunu alın. Yakınınızdaki bir Audibel kliniğinde randevu alın. Yakınınızdaki kliniklere bakmak için tıklayınız.
Referanslar
- American Speech-Language-Hearing Association. (n.d.). New poll of U.S. adults reveals widespread inaction on hearing loss. https://www.asha.org/news/2021/new-poll-of-us-adults-reveals-widespread-inaction-on-hearing-loss/
- Mahboubi, H., Lin, H. W., & Bhattacharyya, N. (2017). Prevalence, characteristics, and treatment patterns of hearing difficulty in the United States. JAMA Otolaryngology–Head & Neck Surgery. https://doi.org/10.1001/jamaoto.2017.2223
- 1910.95 – Occupational noise exposure. | Occupational Safety and Health Administration. (n.d.). https://www.osha.gov/laws-regs/regulations/standardnumber/1910/1910.95
- Noise-induced hearing loss is preventable. (2021, September 23). NIDCD. https://www.nidcd.nih.gov/news/2021/noise-induced-hearing-loss-preventable
- Jung, S. Y., Kim, S. H., & Yeo, S. G. (2019). Association of Nutritional Factors with Hearing Loss. Nutrients, 11(2), 307. https://doi.org/10.3390/nu11020307
- Kumar, A., Gulati, R., Singhal, S., Hasan, A., & Khan, A. (2013). The effect of smoking on the hearing status –A hospital based study. JOURNAL OF CLINICAL AND DIAGNOSTIC RESEARCH. https://doi.org/10.7860/jcdr/2013/4968.2730
- Popelka, M. M., Cruickshanks, K. J., Wiley, T. L., Tweed, T. S., Klein, B. E., Klein, R., & Nondahl, D. M. (2000). Moderate alcohol consumption and hearing loss: a protective effect. Journal of the American Geriatrics Society, 48(10), 1273–1278. https://doi.org/10.1111/j.1532-5415.2000.tb02601.x
